Ben je zzp’er en twijfel je of je écht zelfstandig bent? Of merk je dat opdrachtgevers huiverig zijn om je contract te verlengen vanwege mogelijke risico’s? Dit kan veel onzekerheid met zich meebrengen. Gelukkig zijn er oplossingen! Ontdek wat je kunt doen als je in deze situatie zit.
Wat betekent schijnzelfstandigheid?
Werk je als zelfstandige? Dan bepaal je onder andere je eigen werktijden, werk je voor meerdere opdrachtgevers en heb je geen vaste aansturing zoals een werknemer. Maar als je voornamelijk voor één opdrachtgever werkt en minder zeggenschap hebt over je werk, loop je het risico als schijnzelfstandige te worden gezien. Dit kan gevolgen hebben voor jou én je opdrachtgever.
Vanaf 1 januari 2025 gaat de Belastingdienst strenger handhaven op schijnzelfstandigheid. Dit kan leiden tot naheffingen en boetes voor opdrachtgevers. Daarom is het belangrijk om te weten waar je staat en welke stappen je kunt zetten. Schijnzelfstandigheid betekent niet alleen juridische complicaties, maar kan ook gevolgen hebben voor je financiële stabiliteit en je toekomstige loopbaanmogelijkheden.
Schijnzelfstandigheid is een complex onderwerp. Soms werk je al jaren als zelfstandige voor dezelfde opdrachtgever, zonder dat je je realiseert dat je in een grijs gebied opereert. Het onderscheid tussen een echte zelfstandige en een schijnzelfstandige hangt af van verschillende factoren. Om je inzicht te geven in jouw situatie, leggen we hieronder uit hoe je kunt beoordelen of je een echte zelfstandige bent.
Hoe weet je of je schijnzelfstandige bent?
Twijfel je over je status als zzp’er? Je kunt zelf nagaan of je meer kenmerken van een zelfstandige of van een werknemer hebt. Hoe je in de praktijk samenwerkt met je opdrachtgever is hierbij doorslaggevend, niet alleen wat er op papier staat. Zorg ervoor dat je werkwijze en contract met elkaar in lijn zijn. Heb je hier vragen over? Neem dan contact met ons op via de website van 123OnlineBoekhouding. Wij helpen je graag verder!
Een handige manier om te controleren of je als zelfstandige opereert, is door de ‘zelfstandigheidstoets’ te doen. Hierbij kijk je naar verschillende criteria:
1. Heb je meerdere opdrachtgevers?
2. Bepaal je zelf je werktijden en werkwijze?
3. Loop je ondernemersrisico, zoals geen doorbetaling bij ziekte?
4. Kun je je eigen vervanging regelen?
5. Heb je een duidelijke opdrachtovereenkomst waarin je zelfstandigheid wordt bevestigd?
Als je op de meeste van deze vragen ‘nee’ antwoordt, is het verstandig om je situatie goed te bekijken en mogelijk aan te passen.
Naast deze checklist zijn er ook verschillende juridische tests die de Belastingdienst gebruikt om te bepalen of je schijnzelfstandig bent. Denk aan de ‘Wet DBA’, waarbij gekeken wordt naar de gezagsverhouding en de mate van zelfstandigheid. Daarnaast is er de webmodule van de overheid, een online test die inzicht geeft in je arbeidsrelatie.
Praktijkvoorbeelden van schijnzelfstandigheid
1. **Freelance tekstschrijver met één opdrachtgever:** Anna werkt al drie jaar als freelance tekstschrijver, maar heeft slechts één vaste opdrachtgever. Zij krijgt per week een lijst met taken en moet zich aan een vast schema houden. In dit geval zou de Belastingdienst haar mogelijk als schijnzelfstandige kunnen zien.
2. **ICT-consultant met meerdere opdrachtgevers:** Peter werkt als ICT-consultant en heeft verschillende opdrachtgevers. Hij bepaalt zelf zijn werkuren en tarieven en gebruikt zijn eigen apparatuur. Dit maakt hem een duidelijke zelfstandige.
Waarom is schijnzelfstandigheid een probleem?
Schijnzelfstandigheid is een groot probleem omdat het gevolgen kan hebben voor zowel de zelfstandige als de opdrachtgever. De Belastingdienst kan oordelen dat er sprake is van een verkapt dienstverband, met als gevolg dat de opdrachtgever loonheffingen en premies moet betalen. Dit kan leiden tot hoge naheffingen en boetes.
Voor de zzp’er zelf kan dit betekenen dat je rechten verliest, zoals belastingvoordelen die specifiek voor ondernemers gelden. Ook kan het zijn dat je achteraf geen recht hebt op bepaalde aftrekposten, zoals de zelfstandigenaftrek of de mkb-winstvrijstelling. Dit kan een groot verschil maken in je netto-inkomen.
Daarnaast brengt schijnzelfstandigheid risico’s met zich mee als het gaat om sociale zekerheid. Als zelfstandige ben je niet automatisch verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid of werkloosheid. In het geval dat je als schijnzelfstandige wordt aangemerkt, kan dit betekenen dat je terug moet vallen op regelingen voor werknemers, wat impact heeft op je financiële situatie.
Wat kun je doen?
Kom je erachter dat je situatie mogelijk als schijnzelfstandigheid wordt gezien? Dan zijn er verschillende mogelijkheden:
1. Ik wil zzp’er blijven
Wil je graag als zelfstandige blijven werken? Ga dan in gesprek met je opdrachtgever. Zorg ervoor dat je écht zelfstandig werkt door je eigen tarieven te bepalen, meerdere opdrachtgevers te hebben en zelf de regie te houden over je werkzaamheden. Pas je contract en werkwijze hierop aan om risico’s te verkleinen.
– Werk voor meerdere opdrachtgevers: hoe meer verschillende klanten je hebt, hoe sterker je positie als zelfstandige.
– Gebruik een duidelijke opdrachtovereenkomst: zorg ervoor dat je contract duidelijk weergeeft dat je een zelfstandige bent.
– Neem zelf beslissingen: als je voortdurend instructies krijgt van je opdrachtgever, lijkt je situatie meer op loondienst.
– Investeer in je eigen bedrijfsmiddelen: werk je met eigen materialen en apparatuur? Dit toont je zelfstandigheid aan.
– Schrijf je in bij vakverenigingen of brancheorganisaties: dit helpt bij de herkenning als zelfstandige.
2. Ik overweeg loondienst
Misschien merk je dat zelfstandig ondernemen niet meer goed bij je past of krijg je een mooi aanbod om in loondienst te gaan. In dat geval is het verstandig om de mogelijkheden te bespreken met je opdrachtgever. Soms is een overstap naar loondienst een logische en veilige keuze.
– Je hebt meer financiële zekerheid met een vast inkomen.
– Je bouwt automatisch pensioen op via je werkgever.
– Je bent verzekerd tegen arbeidsongeschiktheid en hebt recht op sociale zekerheid.
3. Ik wil deels in loondienst en deels blijven ondernemen
Wil je de voordelen van loondienst combineren met je eigen opdrachten? Dat kan! Je kunt parttime in loondienst gaan en daarnaast als ondernemer actief blijven. Let er dan wel op dat je niet opnieuw in een situatie van schijnzelfstandigheid terechtkomt.
Het combineren van loondienst en ondernemerschap heeft voordelen:
– Je behoudt de vrijheid van ondernemerschap, maar hebt toch een vast inkomen.
– Je kunt langzaam afbouwen of juist opbouwen in je zzp-werk.
– Je spreidt je risico’s en hebt een vangnet als ondernemer.
4. Ik wil stoppen als zzp’er
Als je besluit te stoppen als zelfstandige, is het belangrijk om dit goed te regelen. Denk aan lopende contracten, belastingzaken en zakelijke rekeningen. Veel zzp’ers schrijven zich te snel uit zonder de gevolgen te overzien. Wij helpen je graag om dit proces soepel te laten verlopen.
Wat moet je regelen als je stopt?
– Schrijf je uit bij de Kamer van Koophandel (KvK).
– Sluit je zakelijke bankrekening en hef je btw-nummer op.
– Doe een eindafrekening voor je belastingen en kijk of je nog ergens recht op hebt.
– Controleer of je nog openstaande facturen hebt en rond deze af.
Advies nodig?
Twijfel je over jouw situatie of wil je weten welke stappen je het beste kunt zetten? Neem vrijblijvend contact op via onze website. Ons team van specialisten helpt je graag verder! Samen kijken we naar de beste oplossing voor jouw toekomst.
Wil je weten welke diensten we allemaal aanbieden? Ga dan naar deze pagina: Diensten.