Bij de start van je bedrijf maak je begrotingen zodat je goed zicht hebt op je totale financiën. Je zakelijke financiën staan niet los van je bestaande privé-inkomsten en uitgaven. Je maakt een zakelijke begroting en een privébegroting. Dan heb je de basis voor je geldzaken op orde.
Als ondernemer krijg je te maken met wisselende inkomsten. Een groot deel van je uitgaven ligt al vast. Maak daar een overzicht van in je privébegroting. Neem je huidige uitgaven als uitgangspunt. Dan weet je welk bedrag je nodig hebt om op dezelfde voet verder te leven als je een onderneming start.
Zakelijk financieel plan
Een zakelijke begroting, of het zakelijk financieel plan, bestaat uit 4 verschillende deelbegrotingen:
- ⏩ De investeringsbegroting – Hierin zet je op een rij welke investeringen nodig zijn om je bedrijf te kunnen starten of draaiend te houden. De investeringsbegroting vormt samen met de financiële begroting de balans van je onderneming.
Hier zijn de stappen om een investeringsbegroting te maken:
- Identificeer het investeringsproject: Bepaal welk project je wilt investeren, zoals het starten van een bedrijf, het uitbreiden van een bestaand bedrijf of het aanschaffen van activa.
- Maak een lijst van investeringsuitgaven: Identificeer alle kosten die verband houden met het project, inclusief aankoop van apparatuur, bouw- of renovatiekosten, vergunningskosten, marketinguitgaven en andere incidentele kosten. Probeer deze kosten zo gedetailleerd mogelijk te specificeren.
- Schat de operationele uitgaven: Bepaal de verwachte doorlopende kosten na de investering, zoals salarissen, huur, nutsvoorzieningen, verzekeringen, onderhoudskosten en andere operationele kosten. Zorg ervoor dat je alle lopende kosten meeneemt gedurende de verwachte levensduur van het project.
- Voorspel de verwachte opbrengsten: Maak een schatting van de verwachte opbrengsten die het investeringsproject zal genereren. Dit kan bestaan uit omzet uit de verkoop van producten of diensten, huuropbrengsten, rente-inkomsten, enzovoort. Baseer je op marktonderzoek, concurrentieanalyse en andere relevante gegevens om realistische opbrengstprognoses te maken.
- Bereken de cashflow: Op basis van de geschatte uitgaven en opbrengsten, bereken je de verwachte cashflow voor elk jaar gedurende de levensduur van het project. Verminder de uitgaven van de opbrengsten om de netto cashflow te bepalen.
- Evalueer de terugverdientijd: Analyseer de cashflow om de verwachte terugverdientijd van de investering te bepalen. Dit is de periode die nodig is om de initiële investering terug te verdienen op basis van de netto cashflow.
- Voer een rendementsberekening uit: Bereken het rendement op de investering (Return on Investment, ROI) door de winstgevendheid van het project te beoordelen. De ROI wordt berekend door de netto winst te delen door de totale investering en dit te vermenigvuldigen met 100 om een percentage te krijgen.
- Maak een samenvattende begroting: Stel een overzicht samen van de investeringsuitgaven, operationele uitgaven, verwachte opbrengsten, cashflowprognoses, terugverdientijd en ROI. Dit geeft een duidelijk beeld van de financiële implicaties van het investeringsproject.
- Risicobeoordeling: Identificeer en beoordeel de risico’s die gepaard gaan met het investeringsproject. Denk aan marktrisico’s, operationele risico’s, concurrentierisico’s, technologische risico’s en andere potentiële obstakels die de financiële prestaties van het project kunnen beïnvloeden. Overweeg mogelijke risicobeperkende maatregelen en neem deze op in je begroting.
- Gevoeligheidsanalyse: Voer een gevoeligheidsanalyse uit om de impact van variabele factoren op de financiële resultaten te begrijpen. Identificeer de belangrijkste variabelen, zoals verkoopvolumes, kosten, prijzen en rentetarieven, en onderzoek hoe veranderingen in deze variabelen de financiële haalbaarheid van het project beïnvloeden.
- Financieringsopties: Overweeg verschillende financieringsopties voor het investeringsproject, zoals eigen vermogen, vreemd vermogen, subsidies of investeerders. Bereken de kosten en voorwaarden van elke financieringsbron en neem deze op in de begroting. Dit zal helpen om een volledig beeld te krijgen van de financiële vereisten en de impact op de winstgevendheid.
- Controleer en herzie: Zorg ervoor dat je begroting logisch is en alle relevante informatie bevat. Controleer alle berekeningen en neem de tijd om mogelijke fouten of inconsistenties te identificeren. Herzie indien nodig en pas de begroting aan om een realistisch en nauwkeurig financieel plan te hebben.
Houd er rekening mee dat het opstellen van een investeringsbegroting complex kan zijn en vereist dat je vertrouwd bent met financiële concepten en modellering. Het kan daarom nuttig zijn om een financiële professional (dat zijn wij 😊) te raadplegen om je te begeleiden bij het proces en om ervoor te zorgen dat je begroting nauwkeurig en betrouwbaar is.
- ⏩ De financieringsbegroting – Hierin werk je uit hoe je de investeringen uit de investeringsbegroting gaat betalen.
Als je de financieringsbegroting wilt opstellen nadat je de investeringsbegroting hebt gemaakt, zijn er verschillende stappen die je kunt volgen:
- Bepaal de financieringsbronnen: Identificeer de mogelijke bronnen van financiering voor je investeringsproject. Dit kan eigen vermogen (zoals persoonlijke besparingen of bijdragen van partners), vreemd vermogen (zoals leningen bij banken of andere kredietverstrekkers) of externe financiering (zoals subsidies of investeerders) omvatten.
- Onderzoek de financieringsopties: Bestudeer de verschillende financieringsopties die beschikbaar zijn en beoordeel hun voor- en nadelen. Vergelijk bijvoorbeeld de rentevoeten, de voorwaarden, de vereiste zekerheden en de flexibiliteit van elke financieringsbron. Dit zal je helpen om de meest geschikte financieringsmix voor je project te bepalen.
- Bepaal de financieringsbehoeften: Analyseer je investeringsbegroting om de totale financieringsbehoefte te bepalen. Dit is het verschil tussen de verwachte investeringsuitgaven en de beschikbare eigen middelen. Identificeer het bedrag dat je moet financieren via externe bronnen.
- Stel een financieringsplan op: Op basis van de financieringsbronnen en financieringsbehoeften, ontwikkel je een plan om het benodigde kapitaal aan te trekken. Bepaal hoeveel kapitaal je wilt halen uit elk type financieringsbron en stel een tijdschema op voor de financiering. Overweeg ook de aflossingstermijnen en eventuele rentebetalingen.
- Maak financiële prognoses: Pas je investeringsbegroting aan met de nieuwe financieringsstructuur. Bereken de impact van de financiering op de cashflowprognoses en de winstgevendheid van het project. Zorg ervoor dat je rekening houdt met rentebetalingen, aflossingen en eventuele financieringskosten.
- Stel een financieringsbegroting op: Creëer een overzicht van de financieringsbronnen, financieringsbehoeften en financieringsplan. Neem de details op van de leningen, de rentetarieven, de looptijden en eventuele zekerheden die vereist zijn. Dit zal een duidelijk beeld geven van de financieringsstructuur van je project.
- Beoordeel de haalbaarheid: Analyseer de financieringsbegroting en evalueer de haalbaarheid van het aantrekken van de benodigde financiering. Zorg ervoor dat je de rentabiliteit, de cashflowdekking en de terugbetalingscapaciteit van het project in overweging neemt. Indien nodig kun je aanpassingen maken aan je financieringsplan.
Het is altijd verstandig om professioneel advies in te winnen bij een accountant of financieel expert bij het opstellen van je financieringsbegroting. Zij kunnen je helpen om de meest geschikte financieringsoplossingen te identificeren en ervoor te zorgen dat je financieringsbegroting realistisch en haalbaar is.
- ⏩ De exploitatiebegroting – Hierin bereken je of je bedrijf rendabel is. Je maakt een inschatting van de omzet. Daarna bekijk je wat de kosten zijn om je bedrijf draaiende te houden. Zo bereken je of je winst of verlies gaat maken. De exploitatiebegroting heet ook wel resultatenbegroting of winst- en verliesrekening.
Hier zijn de stappen om een exploitatiebegroting te maken:
- Identificeer de inkomstenbronnen: Maak een lijst van alle verwachte inkomstenbronnen voor je bedrijf. Dit kan bestaan uit de verkoop van producten of diensten, huurinkomsten, rente-inkomsten en andere bronnen van bedrijfsinkomsten.
- Schat de omzet: Bepaal de verwachte omzet voor elk inkomstenbron. Dit kan gebaseerd zijn op historische gegevens, marktonderzoek, concurrentieanalyse en je eigen verkoopprognoses. Houd rekening met seizoensinvloeden en andere factoren die van invloed kunnen zijn op de omzet.
- Bepaal de variabele kosten: Identificeer de kosten die direct verband houden met de productie of levering van je producten of diensten. Dit kunnen kosten zijn zoals grondstoffen, directe arbeidskosten, verpakkingsmaterialen en transportkosten. Schat deze kosten op basis van historische gegevens, marktanalyse en offertes van leveranciers.
- Bereken de brutowinst: Trek de variabele kosten af van de verwachte omzet om de brutowinst te berekenen. Dit geeft een indicatie van de winst die wordt gegenereerd voordat vaste kosten in rekening worden gebracht.
- Schat de vaste kosten: Identificeer de vaste kosten die nodig zijn om je bedrijfsactiviteit te ondersteunen. Dit omvat kosten zoals huur, salarissen, marketingkosten, verzekeringen, kantoorbenodigdheden en andere overheadkosten. Schat deze kosten op basis van historische gegevens, offertes van leveranciers en je eigen budget.
- Bereken de operationele winst: Trek de vaste kosten af van de brutowinst om de operationele winst te berekenen. Dit geeft aan hoeveel winst je bedrijf genereert na aftrek van zowel variabele als vaste kosten.
- Voorspel andere inkomsten en uitgaven: Overweeg andere inkomsten en uitgaven die niet direct verband houden met de kernactiviteit van je bedrijf. Dit kan rente-inkomsten, belastingen, afschrijvingen en andere incidentele inkomsten of uitgaven omvatten. Voorspel deze posten op basis van historische gegevens en relevante factoren.
- Bereken de nettowinst: Tel de operationele winst op bij andere inkomsten en trek andere uitgaven af om de nettowinst te berekenen. Dit is het bedrag dat overblijft na aftrek van alle kosten en uitgaven en geeft de uiteindelijke winstgevendheid van je bedrijf weer.Controleer en herzie: Zorg ervoor dat je exploitatiebegroting logisch is en alle relevante informatie bevat. Controleer alle berekeningen en neem de tijd om mogelijke fouten of inconsistenties te identificeren. Herzie indien nodig en pas de begroting aan om een realistisch en nauwkeurig financieel plan te hebben.
- Voer een gevoeligheidsanalyse uit: Voer een gevoeligheidsanalyse uit om de impact van variabele factoren op de financiële resultaten te begrijpen. Identificeer de belangrijkste variabelen die de resultaten kunnen beïnvloeden, zoals verkoopvolumes, prijzen, kosten en andere economische factoren. Onderzoek hoe veranderingen in deze variabelen de winstgevendheid van je bedrijf kunnen beïnvloeden.
- Beoordeel de haalbaarheid: Analyseer de exploitatiebegroting en evalueer de haalbaarheid van je bedrijfsactiviteit. Beoordeel de winstgevendheid, de cashflowpositie en de financiële gezondheid van je bedrijf. Identificeer mogelijke risico’s en uitdagingen die de resultaten kunnen beïnvloeden en overweeg maatregelen om deze risico’s te beperken.
- Stel een samenvattende begroting op: Creëer een overzicht van de verwachte inkomsten, variabele en vaste kosten, brutowinst, operationele winst en nettowinst. Dit zal een duidelijk beeld geven van de financiële prestaties van je bedrijf gedurende de gespecificeerde periode.
Het is raadzaam om bij het opstellen van een exploitatiebegroting samen te werken met een financieel expert of accountant om ervoor te zorgen dat alle relevante kosten en opbrengsten worden meegenomen en dat de begroting nauwkeurig is. Het monitoren en bijwerken van de exploitatiebegroting op regelmatige basis is ook belangrijk om de financiële prestaties van je bedrijf te volgen en eventuele aanpassingen te maken wanneer nodig.
- ⏩ De liquiditeitsbegroting – Een liquiditeitsbegroting, ook wel bekend als een cashflowbegroting, is een financieel overzicht dat de verwachte inkomsten en uitgaven van een bedrijf op korte termijn weergeeft. Het helpt bij het plannen en beheren van de beschikbare liquide middelen om ervoor te zorgen dat het bedrijf voldoende geld heeft om aan zijn verplichtingen te voldoen.
Hier zijn de stappen om een liquiditeitsbegroting te maken:
- Identificeer de verwachte inkomsten: Maak een lijst van alle verwachte inkomstenbronnen voor je bedrijf gedurende de geplande periode. Dit kan bestaan uit verkopen, betalingen van klanten, rente-inkomsten, subsidies of andere bronnen van inkomsten. Baseer je schattingen op historische gegevens, contracten en andere relevante informatie.
- Schat de verwachte uitgaven: Bepaal de verwachte uitgaven gedurende de geplande periode. Dit omvat kosten zoals inkoop van voorraad, salarissen, huur, nutsvoorzieningen, marketingkosten, rentebetalingen, belastingen, leveranciersbetalingen en andere bedrijfsuitgaven. Gebruik historische gegevens, facturen, offertes en je eigen budget om nauwkeurige schattingen te maken.
- Voorspel de timing van inkomsten en uitgaven: Bepaal wanneer je verwacht dat de inkomsten binnenkomen en wanneer de uitgaven moeten worden gedaan. Sommige inkomsten en uitgaven kunnen mogelijk op vaste data plaatsvinden, terwijl andere variabel kunnen zijn. Houd rekening met de betalingstermijnen van klanten en leveranciers en eventuele seizoensgebonden variaties.
- Bereken de verwachte kaspositie: Op basis van de verwachte inkomsten en uitgaven, bereken je de verwachte kaspositie voor elke periode. Begin met de openingsbalans van liquide middelen en voeg de inkomsten toe en trek de uitgaven af. Op deze manier krijg je een prognose van de beschikbare liquide middelen aan het einde van elke periode.
- Voer een liquiditeitsanalyse uit: Analyseer de liquiditeitsbegroting om inzicht te krijgen in de financiële positie van je bedrijf. Bekijk de maandelijkse of wekelijkse saldo’s om te zien of er voldoende liquide middelen beschikbaar zijn om aan de verplichtingen te voldoen. Identificeer eventuele tekorten of overschotten en bepaal de oorzaken ervan.
- Neem maatregelen om de liquiditeit te beheren: Indien nodig, overweeg maatregelen om de liquiditeit te beheren. Dit kan bijvoorbeeld het verkorten van betalingstermijnen aan klanten, het onderhandelen van langere betalingstermijnen bij leveranciers, het verminderen van niet-noodzakelijke uitgaven of het verkennen van financieringsopties om eventuele liquiditeitstekorten aan te vullen.
- Controleer en herzie regelmatig: Het is belangrijk om regelmatig de liquiditeitsbegroting te controleren en herzien. Houd de werkelijke kasstromen bij en vergelijk ze met de begrote bedragen. Als er afwijkingen zijn, analyseer dan de oorzaken en pas de begroting aan om een realistisch beeld te behouden.
- Actualiseer de liquiditeitsbegroting: Werk de liquiditeitsbegroting regelmatig bij met nieuwe informatie en actuele gegevens. Pas de verwachte inkomsten en uitgaven aan op basis van gewijzigde omstandigheden of nieuwe inzichten. Dit zorgt ervoor dat je begroting nauwkeurig blijft en je een actueel overzicht hebt van je verwachte liquide middelen.
- Gebruik scenario-analyse: Voer scenario-analyses uit om te beoordelen hoe verschillende situaties van invloed kunnen zijn op de liquiditeit van je bedrijf. Simuleer bijvoorbeeld wat er zou gebeuren als er vertragingen optreden in betalingen van klanten, als er onverwachte uitgaven zijn of als er een economische neergang is. Dit helpt je bij het identificeren van potentiële risico’s en het nemen van preventieve maatregelen.
- Communiceer en plan vooruit: Zorg ervoor dat je de liquiditeitsbegroting regelmatig bespreekt met relevante belanghebbenden, zoals financiële managers, investeerders of kredietverstrekkers. Communiceer eventuele liquiditeitsuitdagingen of -kansen en ontwikkel plannen om hiermee om te gaan. Het opbouwen van goede relaties met je financiële partners kan je helpen bij het verkrijgen van eventuele noodzakelijke financiering.
- Stuur bij indien nodig: Op basis van de resultaten van de liquiditeitsbegroting en de analyses, stuur je bij waar nodig. Neem tijdig maatregelen om liquiditeitstekorten te voorkomen en zorg ervoor dat je voldoende liquide middelen hebt om aan je financiële verplichtingen te voldoen.
Het opstellen en beheren van een liquiditeitsbegroting vereist regelmatige monitoring en evaluatie. Door een gedetailleerd overzicht te hebben van je verwachte kasstromen, kun je proactief handelen en eventuele liquiditeitsproblemen aanpakken voordat ze zich voordoen. Het is ook belangrijk om rekening te houden met onzekerheden en verschillende scenario’s te overwegen bij het plannen van je liquiditeit.
Waarom is een financieel plan nuttig?
De 4 zakelijke begrotingen vormen samen met je privébegroting je financieel plan. In je financieel plan zet je op een rij wat je minimaal nodig hebt om te starten. Welke investeringen je gaat doen en hoe je die financiert. Je maakt een inschatting of je bedrijf rendabel is. Welke omzet je verwacht en of je bedrijf winst of verlies maakt. Ook ga je na of er iedere maand voldoende geld op de bank staat. Een goed onderbouwd financieel plan helpt om je bedrijf succesvol te runnen. Met je plan overtuig je mogelijke financiers.
Maak je persoonlijke geldplan
Ondernemen brengt kansen en risico’s met zich mee. Met het Geldplan ZZP van het Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting (Nibud) beperk je jouw risico’s en vergroot je de kans op succes. Beantwoord anoniem een aantal vragen over jouw situatie en lees jouw persoonlijke geldplan.
Vragen? Dat kunnen we ons heel goed voorstellen. Zoek gerust contact met ons via de contactpagina.